1. Hytaýa baha bermek üçin getirilen pagta ýüplükleri
“Mar” Hytaýyň esasy pagta ýüplüginiň import gelip çykyşy we Hytaýyň pagta ýüplükleriniň gelip çykyşy baradaky ilkinji gözleg maglumatlaryna görä, Hytaýyň aprel pagta ýüplüginiň importy 132kt bolup, ýylda 38,66 göterim, aýda 15.22 göterim ýokarlandy.Daşary ýurtdan getirilen pagta ýüplükleriniň aprel aýyndakylary Mardan has köpdi.2022-nji ýylyň bahar festiwalyndan soň, nyrh we öňe gidýän Wýetnam pagta ýüplüginiň arasynda ýaýrady we kiçijik sargyt tolkuny göründi.Iberişleriň bu topary esasan aprel aýyna geldi. Şeýle-de bolsa, 2021-nji ýylyň birinji ýarymynda yssy bazar bilen deňeşdirilende, import edilýän pagta ýüplükleri berk gözegçilik astyndaky sarp ediş ýerlerinde pandemiýa agyr täsir etdi.Aşakdaky dokmaçylarda ýokary önüm sanawy we pes sargytlar bardy.Şeýlelik bilen, Hytaýyň ýerli bazarynda import edilýän pagta ýüplükleriniň satuwy mart aýyndan bäri saklandy. Şol aralykda, import edilýän pagta ýüplükleriniň bahasy pagta bahasy bilen birlikde ýokarlandy we puluň hümmeti sargyt çykdajylaryny yzygiderli ýokarlandyrdy.Netijede, söwdagärler import edilýän pagta ýüplükleriniň sargytlaryny ýerleşdirmek üçin has işjeň bolmadylar.Häzirki wagtda käbir daşary ýurtlardan getirilen pagta ýüplük söwdagärleri tygşytly hytaý ýüplüklerini işletmäge geçdiler.Daşary ýurtlardan getirilýän pagta ýüplükleriniň ätiýaçlyklary hem pes boldy.
Esasy import çeşmeleriniň eksport maglumatlaryna esaslanyp, Hytaýyň Wýetnamdan pagta ýüplügi importy aýda 31,6%, Hindistandan 2000mt ýa-da 20% ýokarlandy.Hindistanda pagta üpjünçiligi sebäpli hindi pagta bahasy dünýäde iň ýokary boldy.Şoňa laýyklykda hindi pagta ýüplüginiň bahasy ýokarlandy.Geçen 4-nji ýyldan başlap, hindi pagta ýüplükleriniň gelmegi azaldy.Mundan başga-da, Pakistanda pagta ýüplüginiň Hytaýa eksporty aprel aýynda 26,7% azaldy. Ozal käbir söwdagärler bazaryň dünýägaraýşyna gödek garaýardylar we bahalary spekulýatiw ýagdaýda saklaýardylar, şonuň üçin mart we aprel aýlarynda Pakistanyň pagta ýüplükleriniň gelmegi ýokarydy.Mart we aprel Özbegistan pagta ýüplükleriniň Hytaýa gelmegi ýanwar we fewral aýlaryndan has köpdi. Aboveokarda belläp geçişimiz ýaly, hindi pagta ýüplüginiň bahasynyň ýokary bolmagy sebäpli köp söwdagär Indoneziýa, Malaýziýa we Taýwan, Hytaý ýaly başgalary gözledi.Apr Hytaýda pagta ýüplükleriniň importy esasan Wýetnamdan (79kt), Päkistandan (11kt), Hindistandan (6kt), Özbegistandan (16kt) we beýlekilerden (17kt) gelýär.
2. Daşary ýurtdan getirilen ýüplük aksiýalary azalýar.
Aprel Hytaýa getirilen pagta ýüplükleri ýyllar boýunça pesdi.Aşakdaky sarp ediş pandemiýa täsir eden hem-de gözegçilik has berkleşýänsoň aşaky akym islegi peseldi, aksiýalar haýal azaldy.Umuman alanyňda, aksiýalaryň mukdary 115kt töweregi.
3. Aşakdaky operasiýa tizligi pandemiýa bilen çäklendirildi.
Logistikanyň gözegçiliginiň täsiri bilen, import edilýän pagta ýüplükleriniň sarp edilýän ýerlerinde köp dokaýjylar ýüplükleriň we matalaryň daşalmagynyň kyn bolandygyny habar berdiler.Bu aralykda sargytlar pesdi.Şeýdip, iş tizligini peseltdiler.Ellerinde sargyt bolan diňe birnäçe dokmaçy adaty önümçilik bolup galdy.Daşary ýurtlardan getirilýän pagta ýüplükleriniň satuwy haýal geçdi.
Sözümiň ahyrynda, Hytaýda pagta ýüplüginiň importynyň aýda ýokarlanmagyna garaşylýar, ýöne geçen ýyllaryň degişli döwri bilen deňeşdirilende pes.Puluň amortizasiýasynyň utgaşmagy bilen hasaplaşyk gymmaty görnetin ýokarlandy.Şol bir wagtyň özünde daşary ýurt pagta bahasy ýokary galdy we import edilýän pagta ýüplükleriniň teklipleri güýçli galdy, şonuň üçin söwdagärlere sargyt bermek kyn boldy.Hytaýyň ýerli bazaryndaky soňky sargytlara we satuwlara görä, maý aýynda Hytaýdan pagta ýüplükleriniň importy pes bolmagy ähtimal.
Iş wagty: 27-2022-nji maý